Kupno używanego komputera może być świetnym wyborem. Często pomimo bardzo mocnej konfiguracji i wzorowego stanu taki sprzęt charakteryzuje się przy tym znacznie niższą ceną niż nowe modele, oferując wiele lat udanego korzystania.
Decydując się jednak na taki produkt, zawsze warto wykonać test wydajności komputera stacjonarnego — czyli sprawdzić, czy sprzęt jest wyposażony w deklarowane podzespoły o konkretnej specyfikacji i czy są one w stanie zapewnić komputerowi bezproblemową pracę.
Jakie dane sprawdzić przy kupnie używanego komputera?
Pierwszym krokiem jest zawsze ocena stanu wizualnego — jeśli sprzęt jest pełen otarć, rys i innych uszkodzeń, istnieje spora szansa, że był źle traktowany przez poprzedniego właściciela i może nie działać prawidłowo. Bywa jednak, że pozory mylą, a w starej obudowie kryją się podzespoły w doskonałej kondycji. Wiele o stanie komputera może powiedzieć ilość kurzu w środku — różnego rodzaju pyły mają destrukcyjny wpływ na elektronikę, znacznie zmniejszając żywotność sprzętu.
Jakie dane są ważne dla komputera stacjonarnego? Najważniejsze elementy, które muszą zostać sprawdzone i w największej mierze wpływają na wydajność komputera, to przede wszystkim dysk twardy, kości pamięci RAM, procesor oraz karta graficzna.
Gdzie sprawdzić parametry komputera?
W systemie Windows konfiguracja sprzętu dostępna jest w kilku miejscach. Jeżeli korzystasz z Windows 10 lub Windows 11, wystarczy wejście w menu Start -> Ustawienia -> System -> Menedżer urządzeń
Pokaże się wtedy pełna lista urządzeń, z których korzysta komputer, pogrupowana w zależności od rodzaju sprzętu.
Sposób drugi to wpisanie w systemową wyszukiwarkę (znajduje się obok menu Start) frazy „Informacje o systemie”
Wśród kilkudziesięciu wierszy z danymi w tej sekcji najważniejsze będą:
- Procesor
- Zainstalowana pamięć fizyczna (RAM)
- Producent płyty głównej
- Produkt płyty głównej
Jak widać, w tej sekcji brakuje danych na przykład o dyskach czy karcie graficznej. Te można jednak znaleźć, korzystając z menu znajdującego się po lewej stronie. Wybierając sekcję Składniki -> Multimedia -> Ekran znajdziemy parametry karty graficznej zainstalowanej w komputerze, a Magazyn -> Dyski przekieruje nas do danych o dyskach.
Jak sprawdzić parametry komputera? Krok po kroku
Powyższe sekcje powiedzą nam o producentach, modelach i danych sprzętu zainstalowanego w komputerze. To oczywiście bardzo ważne informacje, ale poza wylistowaniem specyfikacji nie mówią nic o kondycji konkretnych podzespołów — a ten sam procesor może zachowywać się zupełnie inaczej w zależności od tego, jak serwisowany był przez ostatnie lata, jakim obciążeniom był poddawany i w jakich warunkach był przechowywany. To, jak poszczególne elementy zestawu radzą sobie „w akcji” - czyli pod obciążeniem — musimy znaleźć gdzie indziej.
Naciśnij kombinację klawiszy Ctrl + Alt + Delete. Wybierz Menedżer Zadań, następnie z menu po lewej wybierz trzecią ikonę od góry — czyli zakładkę Wydajność.
Znajdziesz tam zestaw wartości bardzo przydatnych w analizie stanu komputera.
- Pierwsza zakładka, czyli CPU przedstawia aktualne wykorzystanie procesora. Jak sprawdzić kondycję używanego procesora za jej pomocą? Poza danymi liczbowymi system udostępnia również czytelny wykres pokazujący obciążenie w czasie. Jeżeli procesor angażuje sporą część mocy w sytuacji, w której komputer nie ma uruchomionych wymagających programów, może nie być w pełni sprawny.
- Druga zakładka pokazuje wykorzystanie pamięci RAM.
- Trzecia zakładka przedstawia parametry dysku twardego — szybkość odczytu i zapisu, średni czas odpowiedzi wraz z wykresami.
- Czwarta zakładka zajmuje się kartą sieciową odpowiadającą za połączenie internetowe. Znajdziesz tam prędkość pobierania i uploadu czy typ połączenia.
- Ostatnia zakładka to karta graficzna — najważniejsze dane w tym przypadku to wykorzystanie wyrażone w procentach oraz temperatura procesora GPU — wysoka może sugerować problemy z chłodzeniem.
Kolejnym krokiem, który warto wykonać jest sprawdzenie temperatur bezpośrednio w BIOSie płyty głównej — czyli bez angażowania systemu Windows. Ta opcja nie będzie dostępna w każdym komputerze — co prawda większość nowoczesnych płyt głównych jest wyposażona w funkcje monitorowania temperatury procesora, karty graficznej, dysku twardego i innych ważnych podzespołów, jednak wciąż można spotkać modele pozbawione tej możliwości.
Temperaturę procesora w przypadku płyty głównej Asrock AB350 Pro4 można uzyskać, naciskając Delete lub F2 podczas uruchamiania komputera, następnie w BIOSie wchodząc w zakładkę H/W Monitor — tam też można zmienić parametry wentylatorów.
Test wydajności komputera online — darmowy i płatny
Oprócz przedstawionych powyżej wskazań systemowych w Sieci znajdują się setki programów przydatnych w ocenie stanu używanego komputera — zarówno udostępniane darmowo, jak i wymagające uiszczenia opłaty za korzystanie. Jak sprawdzić, czy komputer będzie dobry za ich pomocą? Wśród programów pomagających w monitorowaniu performance’u komputera najczęściej wymienia się między innymi:
- HWINFO
- AIDA64 Extreme
- CPU-Z
- Speccy
- HWMonitor
- Speedfan
- GPUShark
- HD Tune
To oczywiście tylko wierzchołek góry lodowej. W przypadku sprawdzania dysku twardego przydatne będą programy do tzw. analizy SMART, która skupia się na śledzeniu różnych parametrów pracy dysku (zarówno HDD, jak i SSD), co pozwala na wczesne wykrywanie potencjalnych problemów i prognozowanie ewentualnej awarii. Testy kart graficznych możesz z kolei przeprowadzić za pomocą tzw. benchmarków — programy takie „zmuszają” procesor graficzny do renderowania obrazów i animacji w bardzo wysokiej jakości, dzięki czemu testują wydajność w warunkach bardzo dużego obciążenia.
Jak zadbać o komputer stacjonarny?
Wiesz już, jak sprawdzić używany komputer. Poradnik rozbudujemy o jeszcze jeden istotny temat — by zapewnić komputerowi długie życie, wystarczy stosować się do kilku podstawowych reguł.
- Regularnie czyść obudowę komputera z kurzu i zabrudzeń — zarówno na zewnątrz, jak i w środku. Wentylatory i otwory wentylacyjne powinny umożliwiać swobodny przepływ powietrza. Praktyka dowodzi, że nawet obudowy wyposażone w zaawansowane filtry przeciwkurzowe po kilku miesiącach potrafią “przyjąć” do środka sporo pyłu.
- Postaw komputer w miejscu, gdzie ma wystarczającą przestrzeń do „oddychania”, unikaj umieszczania go w zamkniętych szafkach, które mogą blokować odprowadzanie ciepła.
- Regularnie serwisuj komputer — dla procesora kluczowa będzie przede wszystkim cykliczna wymiana pasty termoprzewodzącej, która zapobiegnie występowaniu wysokich temperatur.
- Podłącz komputer do zabezpieczonej listwy przeciwprzepięciowej, aby zabezpieczyć go przed skokami napięcia.
